MộT Số BệNH Về DA TRONG MÙA NÓNG

Vào những ngày nắng nóng, có ba tác nhân thường gây bệnh ở da: ánh nắng, không khí nóng ẩm, vệ sinh cá nhân kém, Các bệnh thường gặp trong điều kiện này đa phần dễ nhận biết và cũng dễ phòng ngừa.

1. Sạm da:

Tia cực tím từ mặt trời chiếu xuống trái đất, tác động vào lớp sừng, thượng bì, da và mỡ dưới da; gây ra đỏ da, cháy nắng, sạm da và ung thư da. Phơi dưới nắng quá nhiều sẽ sạm da, lâu ngày sẽ tổn thương da. Sạm da xuất hiện sau khi da bị phơi nắng khiến da trở nên nâu nhưng sẽ hết khi không còn phơi nắng. Cháy nắng thì xảy ra qua nhiều giai đoạn. Cụ thể sau khi tiếp xúc với ánh nắng lâu sẽ xuất hiện đỏ da trong vài phút rồi phai đi, sau đó xuất hiện trở lại và kéo dài nhiều ngày. Các tia nắng làm tổn hại mạch máu gây ra phù và bóng nước. Khoảng 1 tuần sau sẽ có hiện tượng tróc vảy da (lột da). Phơi nắng quá lâu và dài ngày cũng được biết đến là nguyên nhân gây lão hóa da và ung thư da. Để phòng ngừa cháy nắng, hãy hạn chế phơi nắng trong khoảng từ 10 - 14 giờ; đội nón, khẩu trang, áo quần dài tay khi ra nắng; lưu ý cháy nắng vẫn xảy ra ngay cả trong ngày không nắng gắt (mây không làm giảm tia cực tím) và cả khi dưới nước; thêm nữa, cát phản chiếu những tia nắng từ mặt trời sẽ làm tăng nguy cơ cháy nắng. Cũng đừng quên môi cũng bị cháy nắng nên cần được bảo vệ.

2. Nấm chân:

Chân bị ẩm nóng khi mang giày kín không thay vớ thường xuyên sẽ là điều kiện thuận lợi kích thích phát triển nấm. Bệnh thường gặp ở nam nhiều hơn nữ. Có 3 thể thường gặp là tróc vảy khô, mụn nước, viêm kẽ (thường gặp ở các kẽ ngón, đặc biệt kẽ ngón 4 và 5). Các thể trên có thể tạo ra mụn mủ, bóng mủ, sưng tấy bàn chân hoặc nổi hạch háng và sốt.

3. Nấm bẹn

Thường xuất hiện khi cơ thể thường xuyên đổ mồ hôi hay mặc đồ ẩm ướt. Nam bị nhiều hơn nữ. Sang thương thường ở nếp gấp hai bên đùi với các đốm tròn, rìa có mụn nước, vùng trung tâm ít mụn nước hơn, ngứa nhiều hơn khi ẩm ướt. Từ một bên bẹn, nấm sẽ lan sang bên kia và lên mông, thắt lưng...

4. Nấm thân

Xuất hiện ở mọi độ tuổi. Biểu hiện là những sang thương có kích thước, độ nặng và độ sâu tùy thuộc vào cơ địa mỗi người và chủng nấm khác nhau. Hồng ban giới hạn rõ hình tròn, bầu dục có mụn nước ở rìa, ngứa nhiều khi ra nắng hoặc ra mồ hôi. Để giảm nguy cơ bị nấm thì phải thay đổi quần áo hàng ngày; tránh mặc đồ ẩm; lau khô cơ thể sau khi tắm, nếu cần thì quạt khô vùng da nách và bẹn; thay vớ mỗi ngày và nên mang vớ có chất liệu cotton, tránh vớ len tổng hợp; mang giày dép bằng da, tránh giày dép bằng plastic, mang cỡ vừa vặn, tránh mang quá chặt; không tắm giặt chung, mặc chung quần áo với người bị nấm; ủi mặt trái quần áo người bệnh để tránh tái phát; tránh đi chân không; diệt nấm ở giày bằng hơi formol.

5. Lang ben( nấm nông)

Yếu tố thuận lợi gây bệnh là độ ẩm ở bề mặt da tăng, tiết chất bã nhiều vào ngày nắng nóng. Tuổi mắc bệnh chủ yếu là ở người trẻ và trung niên. Sang thương ở vùng da không phơi ra ánh sáng thì có màu cà phê sữa hoặc vàng nhạt, nâu, đỏ, đen. Hình thể và kích thước có thể nhỏ lấm tấm hoặc là mảng lớn có bờ quanh co như bản đồ. Bình thường thì lang ben ít ngứa nhưng khi ra nắng đổ mồ hôi nhiều thì ngứa râm ran như kim châm. Đây là bệnh điều trị hết thì dễ nhưng hết hẳn rất khó. Khi đã được điều trị lành rồi, nếu không bôi thuốc dự phòng mỗi tháng vài ngày, quần áo không được giặt luộc, ủi nóng thì khả năng tái phát rất cao.

6. Chốc

Thường xảy ra ở trẻ em với thương tổn là các mụn nước, bóng nước có quầng viêm đỏ xung quanh và sau thành mụn mủ rồi bể và khô, đóng mài. Để phòng bệnh này, cần vệ sinh thân thể trẻ hàng ngày, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và các sinh tố cần thiết.

7. Viêm da mủ do tụ cầu khuẩn

Tụ cầu khuẩn thường gây tổn thương ở nang lông. Có những thể bệnh chính sau:

7.1.Viêm nang lông nông:

Viêm nông ở đầu lỗ chân lông. Ban đầu lỗ chân lông hơi sưng đỏ, đau, sau đó thành mụn mủ nhỏ, quanh chân lông có quầng viêm hẹp. Vài ngày sau, mụn mủ khô, để lại một vẩy tiết màu nâu sẫm. Sau cùng vẩy bong đi, không để lại sẹo.

7.2.Viên nang lông sâu:

Quanh nang lông sưng tấy nhiều cụm, quanh lỗ chân lông có mụn mủ. Mụn mủ có thể rải rác hoặc tập trung thành đám đỏ, cứng cộm, gồ ghề, nặn ra mủ. Viêm nang lông sâu ở vùng cằm, gáy, vùng da đầu tiến triển dai dẳng, hay tái phát.

7.3.Nhọt:

Cũng là một tình trạng viêm nang lông. Nếu nhọt to, số lượng nhiều có thể kèm theo sốt, hạch bạch huyết sưng đau. Nhọt ở lỗ tai rất đau, dân gian còn gọi là “đằng đằng”. Nhọt ở quanh miệng còn gọi là “đinh râu” rất nguy hiểm vì có thể gây tắc tĩnh mạch, nhiễm khuẩn huyết dễ gây tử vong. Hậu bối là một cụm đinh nhọt gặp ở gáy, lưng, mông do tụ cầu vàng có độc tính rất cao, hay gây bệnh ở người già yếu, nghiện rượu, đái tháo đường, ăn uống kém. Khi vỡ mủ có nhiều ngòi lỗ chỗ như tổ ong, có thể có biến chứng nhiễm khuẩn huyết và tử vong. Nhọt bày là nhiều đinh nhọt mọc liên tiếp hết đợt này đến đợt khác dai dẳng hàng tháng. Thường gặp ở người suy nhược, giảm sức đề kháng.

7.4.Nhọt ổ gà:

Là một viêm nang, kèm theo viêm tuyến mồ hôi, tuyến bã ở vùng nách, tạo thành một túi mủ sâu ở bì và hạ bì. Tổn thương nổi thành cục ở vùng nách, ban đầu cứng sau mềm dần, vỡ mủ. Có thể có một hoặc nhiều nhọt ổ gà trong một hố nách. Bệnh thường tiến triển dai dẳng, hay tái phát, nhất là về mùa hè.

8. Viêm da mủ do liên cầu khuẩn

8.1.Chốc lây:

Do tụ cầu khuẩn và liên cầu khuẩn phối hợp gây bệnh. Trẻ em hay bị hơn người lớn. Vị trí hay gặp là đầu, mặt, cổ, chân tay. Bệnh rất dễ lây từ trẻ này sang trẻ khác, nên có thể thành dịch ở nhà trẻ, trường học. ở trẻ em, chốc đầu tạo thành từng đám vẩy vàng sâu dính bết tóc, dưới lớp vảy, da trợt đỏ, rớm dịch. Hạch ở vùng lân cận thường sưng đau. Bệnh có thể gây biến chứng viêm cầu thận cấp biểu hiện bằng phù, tiểu ít, xét nghiệm có protein niệu.

8.2.Chốc loét:

Là một loại chốc, nhưng tổn thương lan sâu đến trung bì. Thường gặp chốc loét ở bệnh nhân suy dinh dưỡng có bệnh tiểu đường hoặc nghiện rượu. Vị trí: hay gặp ở cẳng chân, cổ chân, nhất là ở chân có giãn tĩnh mạch. Bệnh bắt đầu như chốc lây bằng một phỏng nước hoặc phỏng mủ. Da xung quanh vết loét tím tái, tiến triển dai dẳng, lâu liền sẹo.

8.3.Chốc mép:

Tổn thương đơn độc hoặc kèm theo các tổn thương khác do liên cầu khuẩn. Hai kẽ mép bị nứt trợt, rớm dịch, đóng vẩy vàng dễ chảy máu, đau rát gây khó ăn, khó uống. Có thể lây do uống chung chén, dùng chung khăn mặt. Thường kèm theo sưng đau hạch dưới hàm.

8.4.Hăm kẽ và viêm kẽ

Thường gặp ở trẻ em, nhất là trẻ em mập mạp hoặc ở người lớn béo mập, ra mồ hôi nhiều. Hăm kẽ thường thấy ở nếp cổ, kẽ bẹn, kẽ mông, kẽ sau tai, rốn, nách thường do nấm candida và vi khuẩn sẵn có ở da gây ra . viêm kẽ thường gặp ở các kẽ ngón tay và chân và hay gặp ỡ những người có cấu trúc các ngón chân khít sát vào nhau dễ dàng làm cho các kẽ ngón ẩm ướt và vi trùng xâm nhập.Tổn thương là các đám đỏ, trợt, rớm dịch, phía ngoài thường có viền róc da mỏng, đau rát.