VẢY PHẤN HỒNG
Pityriasis Rose de Gibert

Bs Hoa Tấn Dũng
Quy nhơn, ngày 16 tháng 02 năm2006

I. Đại cương :
Là một bệnh giới hạn ở da, với thương tổn lâm sàng là mảng da đỏ hồng có vảy phấn kèm theo ngứa.
II. Căn nguyên :
Cho đến nay vẫn chưa xác định rõ, chắc chắn. Có nhiều giả thuyết của nhiều tác giả cho rằng bệnh có liên quan đến bệnh toàn thân  như Lao, Nấm mốc, Côn trùng, nhiễm khuẩn, nhiễm virus, tự nhiễm độc.
III. Dịch tễ :
Bệnh thườn gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên, có tầng suất mắc nhiều về mùa đông và mùa xuân.
IV. Triệu chứng :
1.    Khởi phát : Thương tổn cơ bản là một mảng thương tổn độc nhất có hình huy hiệu hay hình bầu dục, rìa màu hồng giữa nhạt màu hơn và hơi hõm. Trên mặt có vảy phấn, thương tổn có đường kính lan rộng dần từ 2-6cm.
-    Triệu chứng kèm theo là ngứa, đôi khi bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi. Ngoài ra không có gì đặc biệt.
-    Vị trí : Xuất hiện bất cứ nơi nào nhưng thường gặp nhất là ở ngực, lưng và chi.
2.    Toàn phát : Sau khi xuất hiện thương tổn đầu tiên vài ngày đến 2 tuần thì thương tổn lan rộng khắp người. Tập trung ở thân, ít hơn ở chi không có ở mặt và da đầu: Có 2 loại lâm sàng  với đặc điểm như sau :
2.1. Thương tổn không đặc trưng: Thương tổn lan rộng từ cổ đến chân với hình thái lâm sàng là những dát, mảng màu hồng, bờ nham nhở, giới hạn không rõ. Trên mặt có nhiều vảy phấn.
2.2. Thương tổn đặc trưng: Thương tổn là những dát, mảng hình tròn hay hình bầu dục kích thước 1-3cm có 2 vùng rõ rệt : Xung quanh rìa màu hồng, gờ cao, có vảy phấn nhỏ, trung tâm màu vàng nhạt, hơi lõm, da nhăn nheo. Nhiều dát nhỏ liên kết với nhau thành mảng lớn hình đa cung.
3.    Tính chất khu trú : Thương tổn thường đối xứng theo trục cơ thể, có hình Oval sắp xếp dọc theo các cung xương sườn, làm nên bức tranh thương tổn có hình cây thông.
4.    Giai đoạn lùi bệnh : Bệnh thường kéo dài 6-8 tuần thì khỏI, bệnh khỏI để lạI dấu tích da giảm sắc tố vài tuần thì trở về bình thường và không để lại sẹo ở da. Bệnh có tính miễn dịch.

V. Điều trị :
Bệnh có thể tự lành không cần điều trị. Nếu ngứa nhiều thì dùng thuốc kháng Histamin, an thần.
Tại chỗ dùng thuốc mỡ Corticoide.
Những cas nặng tốt  chiếu UVA được coi là hiệu quả nhất.
Nếu xác định có nguyên nhân gây bệnh thì điều trị theo nguyên nhân.

Tài liẹu tham khảo:
1.    Giáo trình da liễu của trường ĐHHYKK Huế.
2.    Manual of dermatologic therapeutics.
3.    Aslat dermatologie of Uniersty Erlangen